De spraakoefeningen om toch nog enigszins te kunnen communiceren door op de juiste manier de ademondersteuning toe te passen
tijdens het spreken zijn van groot belang als het stemgeluid tijdelijk afneemt door de "heesheid".
Dit komt doordat mij vaak de energie ontbreekt die wordt veroorzaakt door de algehele vermoeiendheid.
Sinds 2005 sluit mijn gehemelte de luchtpijp vanuit de keel naar de neus niet meer voldoende af.
30% van de lucht verdwijnt door de neus tijdens het spreken.
Hierdoor klinkt mijn spraak nasaal en vaak zwak en is dit zeer vermoeiend.
Logopedie informatie voor PLS patiënten.
Wanneer door PLS de spieren die betrokken zijn bij praten aangedaan raken en deels verlamd raken, wordt het moeilijker om uzelf verstaanbaar te maken.
De logopedist kan u informeren en ondersteunen bij spraakproblemen. Zij/hij informeert, adviseert en begeleidt de patiënt en zijn naaste omgeving in de veranderende taal en communicatie. Zij/hij zal ook kijken naar aanpassingen die nodig zijn (zoals communicatiehulpmiddelen) om de communicatie gaande te houden, ook als het spreken niet of nauwelijks meer lukt.
Verstaanbaarheid
Als er sprake is van een verminderde functie van de spieren die betrokken zijn bij het spreken, denk aan de lip-, tong-, en gehemeltespieren, kan het spreken verminderen in kwaliteit en verstaanbaarheid. We noemen dit dysartrie (= stoornis in uitspraak).
De patiënt en de omgeving merken het volgende:
De spraak wordt onduidelijker en trager.
Er ontstaan misverstanden omdat de gesprekspartner de patiënt niet heeft verstaan en daardoor niet goed heeft begrepen.
Stem verheffen en roepen op afstand wordt moeilijker. Het is in rumoerige ruimtes lastiger verstaanbaar te spreken.
Telefoneren kost moeite of lukt niet meer.
Spreken in groepsverband kost meer moeite.
Het op verbale wijze uiten van emoties verandert. Soms gaat dit gepaard met een verminderde mimische expressie (mimische spieren verstarren of worden slap).
Dit alles verandert niet alleen het spreken, maar ook de sociale rol. Er bestaat een gevaar voor sociaal isolement. De (gespreks)partner is zeer belangrijk bij het toepassen van stem-, spraak-, en communicatietechnieken. Deze technieken worden besproken bij de logopedist met de patiënt en zijn naaste omgeving. Voorbeelden van technieken zijn:
Het maken van oogcontact
Meer tijd nemen voor een gesprek
Spreken afwisselen met rust
Woord voor woord spreken Communicatiehulpmiddelen.
Wanneer de spraak echt onverstaanbaar wordt, is communicatieondersteuning nodig. Er zijn verschillende keuzes en mogelijkheden. Heel eenvoudig en voor de hand liggend is gebruik te maken van pen en papier. Daarnaast bestaan er communicatiekaarten (op maat) of letterkaarten. In veel gevallen wordt gebruik gemaakt van meer geavanceerde apparatuur. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen de apparaten met spraakuitvoer en de dynamische communicatiehulpmiddelen. De logopedist kan helpen de keuze te maken op grond van affiniteit, mogelijkheden en beperkingen van de patiënt.